Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), που ψηφίζεται σήμερα Τεταρτη (11/06), στη Βουλή, φέρνει ριζικές αλλαγές στην αντιμετώπιση των υψηλού κινδύνου παραβάσεων, εισάγοντας κλιμακωτές ποινές σε περίπτωση υποτροπής – έννοια που θεσπίζεται για πρώτη φορά στον ΚΟΚ. Οι κυρώσεις μπορούν να φτάσουν ακόμα και τα ισόβια σε περιπτώσεις που ορίζει ο Ποινικός Κώδικας.

Στις παραβάσεις για τις οποίες θα εφαρμόζονται οι κλιμακωτές ποινές περιλαμβάνονται η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη ή STOP, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, η μεγάλη υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, οι «κόντρες» και η οδήγηση μοτοσυκλέτας χωρίς κράνος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η δεύτερη και τρίτη φορά που θα συλληφθεί ο οδηγός, τα πρόστιμα αυξάνονται κατακόρυφα και επιβάλλεται πολύμηνη αφαίρεση διπλώματος. Γενικά, η ποινή θα αποσυνδέεται από το όχημα, επομένως δεν θα αφαιρούνται οι πινακίδες, αλλά το δίπλωμα από τον οδηγό.

«Δεν μπορούμε να συνθηκολογήσουμε με το χάος και την ανομία στον δρόμο και γενικότερα στον χώρο της δημόσιας ζωής», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στη Βουλή. Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, σχολίασε ότι σκοπός του νέου Κώδικα είναι «να προστατέψει ζωές από κάθε επικίνδυνο και ανεύθυνο οδηγό», προσθέτοντας πως «ένας ΚΟΚ που εφαρμόζεται όμως, μπορεί να κάνει τη διαφορά». Οι πολίτες θα μπορούν να απευθύνουν ερωτήσεις στον Ψηφιακό Βοηθό του gov.gr για να ενημερώνονται για κάθε παράβαση.

Νέες ποινές και πρόστιμα

Στα τροχαία ατυχήματα που οφείλονται σε παραβίαση σηματοδότη, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή υπερβολική ταχύτητα, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 290Α του Ποινικού Κώδικα. Αυτό σημαίνει κάθειρξη έως 10 έτη για βαριά σωματική βλάβη ή βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις, κάθειρξη 10-20 έτη σε θανατηφόρο τροχαίο και ισόβια στα πολύνεκρα δυστυχήματα.

Χρήση Κινητού Τηλεφώνου:

  • Πρώτη παράβαση (χωρίς ατύχημα): Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
  • Πρώτη υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
  • Δεύτερη υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και στέρηση άδειας για ένα έτος.
  • Σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος: Η πρώτη υποτροπή επισύρει πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για τέσσερα έτη, ενώ η δεύτερη υποτροπή 4.000 ευρώ πρόστιμο και 8ετή αφαίρεση άδειας. Εφαρμόζεται πάντα το άρθρο 290Α του Ποινικού Κώδικα.

Παραβίαση Ερυθρού Σηματοδότη:

  • Χωρίς πρόκληση τροχαίου: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες.
  • Πρώτη υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 180 ημέρες.
  • Δεύτερη υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 1 έτος.

Παραβίαση STOP:

  • Χωρίς πρόκληση ατυχήματος (πρώτη παράβαση): Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
  • Υπότροποι: Πρόστιμο 1.000 ευρώ και απώλεια διπλώματος για 180 ημέρες.
  • Δεύτερη υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ.
  • Σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος: Η πρώτη ποινή είναι 700 ευρώ πρόστιμο και στέρηση άδειας για 60 ημέρες. Η υποτροπή οδηγεί σε πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για τέσσερα έτη, ενώ η δεύτερη υποτροπή επισύρει 4.000 ευρώ πρόστιμο και 8ετή αφαίρεση άδειας. Εφαρμόζονται οι ποινές του άρθρου 290Α.

Οδήγηση σε Κατάσταση Μέθης: Ο ΚΟΚ προβλέπει τρία επίπεδα επήρειας με αυστηρότερες κυρώσεις:

  • 0,50 έως 0,80 γραμμάρια ανά λίτρο αίματος: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες.
  • 0,80 έως 1,10 γραμμάρια: Πρόστιμο 700 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 90 ημέρες, με υποχρεωτική ακινητοποίηση του οχήματος.
  • Άνω του 1,10 γραμμαρίων: Πρόστιμο 1.200 ευρώ, αφαίρεση διπλώματος για έξι μήνες, ακινητοποίηση και φύλαξη οχήματος.

Για τις δύο πρώτες κατηγορίες, η πρώτη υποτροπή επισύρει 1.000 ευρώ και στέρηση διπλώματος για 180 ημέρες, ενώ η δεύτερη υποτροπή 2.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για έναν χρόνο. Στην τρίτη κατηγορία, η κλιμάκωση ποινών για υποτροπή φτάνει τα 4.000 ευρώ πρόστιμο και 10ετή στέρηση διπλώματος. Στο ποινικό σκέλος, προβλέπεται φυλάκιση από δύο μήνες έως πέντε χρόνια. Εφαρμόζεται και εδώ το άρθρο 290Α του Ποινικού Κώδικα.

Οδήγηση χωρίς Κράνος:

  • Πρώτη παράβαση: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες.
  • Πρώτη υποτροπή: Πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για έξι μήνες.
  • Δεύτερη υποτροπή: Διπλασιασμός ποινών.
  • Εάν ο συνεπιβάτης δεν φορά κράνος, τιμωρούνται τόσο αυτός όσο και ο οδηγός με πρόστιμο 350 ευρώ.

Λοιπές αλλαγές και μέτρα Οδικής Ασφάλειας

Η εγκατάλειψη τραυματία θα αποτελεί πλέον κακούργημα. Επίσης, αυστηροποιείται το πλαίσιο για την παρακώλυση της κίνησης σιδηροδρόμων, με διοικητικό πρόστιμο 1.200 ευρώ, επί τόπου αφαίρεση άδειας για 60 ημέρες, και ποινή φυλάκισης 1-5 ετών από την πρώτη παραβίαση.

Εν τω μεταξύ, περισσότερες από 2.500 κάμερες θα έχουν τοποθετηθεί έως το 2026 σε όλη την Επικράτεια, ενώ μέσω του Ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά η ψηφιακή επίδοση κλήσεων. Καθιερώνεται επίσης το accidents.maps.gov.gr, ένας ψηφιακός χάρτης που θα απεικονίζει τη συσσώρευση τροχαίων σε συγκεκριμένα σημεία, διευκολύνοντας τη λήψη μέτρων οδικής ασφάλειας από την τοπική αυτοδιοίκηση.

Παρά τη σταθερή μείωση του αριθμού των νεκρών σε δυστυχήματα τα τελευταία 20-25 χρόνια (από 2.182 το 1998 σε 665 το 2024), η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Ο νέος ΚΟΚ φιλοδοξεί να συμβάλει στην περαιτέρω βελτίωση αυτής της εικόνας.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ