Ενώ η υγιεινή διατροφή και η αποχή από βλαβερές συνήθειες, όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ, θεωρούνται οι βασικοί παράγοντες για μακροζωία, νέα επιστημονικά ευρήματα έρχονται να ανατρέψουν τα δεδομένα.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science Advances, η χρόνια έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, ειδικά σε αστικά περιβάλλοντα με συχνούς καύσωνες, συνδέεται με την επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης του ανθρώπινου οργανισμού, σε βαθμό συγκρίσιμο με τις επιπτώσεις του καπνίσματος και της συστηματικής κατανάλωσης αλκοόλ.

Η ζέστη «αφήνει ίχνη» στο DNA και τα κύτταρα

Η βιολογική ηλικία δεν είναι ίδια με την ημερολογιακή. Αντιπροσωπεύει την πραγματική κατάσταση των κυττάρων μας, όπως αυτή επηρεάζεται από τις επιγενετικές τροποποιήσεις, δηλαδή τις χημικές αλλαγές που επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας των γονιδίων. Η γηριατρική ερευνήτρια Eun Young Choi από το USC Leonard Davis School of Gerontology εξηγεί πως η μελέτη τους έδειξε ότι άτομα που ζούσαν σε περιοχές με υψηλές θερμοκρασίες είχαν βιολογική ηλικία έως και 14 μήνες μεγαλύτερη σε σχέση με όσους ζούσαν σε ψυχρότερα κλίματα. Το εύρημα αυτό διατηρήθηκε ακόμη κι όταν λήφθηκαν υπόψη άλλοι παράγοντες, όπως το εισόδημα, η διατροφή και η άσκηση, επιβεβαιώνοντας ότι η θερμοκρασία από μόνη της λειτουργεί ως επιβαρυντικός παράγοντας γήρανσης.

Πώς καταπονείται ο οργανισμός

Η επίδραση της θερμότητας δεν περιορίζεται μόνο στο DNA. Ο γηρίατρος Amit Shah από τη Mayo Clinic επισημαίνει ότι η παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες καταπονεί ολόκληρο τον οργανισμό. Το καρδιαγγειακό σύστημα λειτουργεί εντατικά για να αποβάλλει τη θερμότητα, ενώ το νευρικό και το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρούν με τρόπους που μπορεί να προκαλέσουν εξάντληση, σύγχυση ή ακόμη και φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Ουσιαστικά, ο οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς υπερθέρμανσης.

Ο καρδιολόγος Adedapo Iluyomade εξηγεί πως η θερμότητα λειτουργεί ως στρεσογόνος παράγοντας, προκαλώντας φλεγμονή, οξειδωτική βλάβη και ορμονικές διαταραχές. Αυτές οι επαναλαμβανόμενες αντιδράσεις δημιουργούν μια «επιγενετική μνήμη», δηλαδή αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των γονιδίων, οι οποίες μπορεί να επιμένουν ακόμη και μετά την έκθεση στη ζέστη.

Τι μπορούμε να κάνουμε

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα ευρήματα είναι ανησυχητικά και απαιτούν άμεση δράση. Η πρόληψη δεν αφορά μόνο την αποφυγή της θερμοπληξίας. Ο κλιματισμός θεωρείται πλέον αναγκαίο μέσο προστασίας, ειδικά για τους ανθρώπους άνω των 50 ετών.

Επιπλέον, οι ειδικοί προτείνουν:

  • Την αποφυγή εξωτερικών δραστηριοτήτων κατά τις πιο θερμές ώρες της ημέρας (10:00-16:00).
  • Τη συστηματική ενυδάτωση, ακόμη και πριν εμφανιστεί το αίσθημα της δίψας.
  • Τη βελτίωση του αστικού σχεδιασμού με περισσότερα σκιερά σημεία, πράσινο και καλύτερη κυκλοφορία του αέρα.

Όπως καταλήγει η περιβαλλοντική επιδημιολόγος Wenli Ni από το Harvard: «Η προστασία από τη θερμική επιβάρυνση γίνεται κρίσιμος πυλώνας για τη μακροβιότητά μας. Με σωστό σχεδιασμό και καθημερινές επιλογές, μπορούμε να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας ακόμη και σ’ έναν θερμότερο πλανήτη».

Με πληροφορίες από ygeiamou