Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον Νοέμβριο του 2021,στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (COP26) για την κλιματική αλλαγή,έθεσε φιλόδοξους στόχους οι οποίοι όμως απομάκρυναν την Ελλάδα από μια Στρατηγική ενεργειακής αυτάρκειας. Μίλησε για απανθρακοποίηση των θαλάσσιων μεταφορών (κανείς δεν ξέρει πως), για πράσινα νησιά, για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή και υπεράκτια αιολική) για απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2023 και για μια Ελλάδα περιφερειακό κόμβο πράσινης ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό, τα προηγούμενα 6 χρόνια:

1ον Δεν έγινε καμιά ουσιαστική ενέργεια για την εκμετάλλευση των πλουσίων ενεργειακών κοιτασμάτων μας, ενώ παράλληλακυβερνητικοί αξιωματούχοι, καθηγητές, ΜΜΕ και ιδρύματα όπως το ΕΛΙΑΜΕΠ, προσπαθούσαν να περάσουν στην κοινή γνώμη ότι η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων δεν αξίζει, είναι ακριβή και ότι θα καταστρέψει το περιβάλλον.

2ονΈκλεισαν τα εργοστάσια παραγωγής ρεύματος με βάση τον Λιγνίτη, πουλήθηκε ο εξοπλισμός τους και ο Λιγνίτης πλέον εξάγεται στα γειτονικά μας Σκόπια, αφού εκεί μάλλον δεν υπάρχουν περιβαλλοντολογικές ευαισθησίες.Και όλα αυτά χωρίς να γίνει καμιά προσπάθεια εφαρμογής νέων τεχνολογιών στην διαχείριση των εκπεμπόμενων ρύπων, όπως έκανε για παράδειγμα η Γερμανία στα δικά της εργοστάσια.

3ονΗελληνική ύπαιθρος και τα δάση μας γέμισαν με φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, με σκανδαλώδη χρηματοδότηση από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Ενέργεια, όμως, που είτε χάνεται, είτε στέλνεται στο εξωτερικό αφού δεν μπορεί να αποθηκευτεί. Και το χειρότερο, την φτηνή αυτήν ενέργεια την πληρώνουν πανάκριβα οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις, μέσω του «εφευρήματος» του χρηματιστηρίου ενέργειας.

4ον Το σημαντικότερο και το τραγικότερο. Σε εφαρμογή των μνημονίων ξεπουλήθηκαν όλες οι Επιχειρήσεις και ΟργανισμοίΕνέργειας σε ιδιώτες. Πλέον η HELLENiQ ENERGY (πρώην  ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ), η ΔΕΣΦΑ, η ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ δεν είναι δημόσιες. Ακόμα και η πολύπαθη Ουκρανία διαθέτει μία δημόσια επιχείρηση, την Naftogaz, που διαχειρίζεται συντονισμένα και ολιστικά την ενέργεια, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο για τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας.

Όλα αυτά, όταν η ΕΕ έχει σημαντικές ενεργειακές ανάγκες αφού αγοράζει το 60% της ενέργειάς της από το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένου του 90% του φυσικού αερίου και του 97% του πετρελαίου της και προσπαθεί να απεξαρτηθεί από την Ρωσία. Έτσι οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία μειώθηκαν από το 40% (το 2021) στο 19% το 2024, ενώ το μερίδιο των ρωσικών εισαγωγών πετρελαίου έχει επίσης συρρικνωθεί από 27% στις αρχές του 2022 σε 3% το 2024.

Συνεπώς, προκύπτει μία επείγουσα ανάγκη επανακαθορισμού των πηγών τροφοδοσίας της ΕΕ και όπως δείχνουν πολλά στοιχεία η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί μία νέα πηγή τροφοδοσίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων – ΕΔΕΥΕΠ (Μάιος 2025), στις περιοχές του Ιονίου και νότια της Κρήτης, το ύψος των συνολικών πιθανών αποθεμάτων φυσικού αερίου φτάνει στα 680 bcm, όταν η ετήσια κατανάλωση στην Ελλάδα το 2025δεν θα ξεπεράσει τα 7bcm.

Με την αλλαγή της ηγεσίας στις ΗΠΑ άλλαξε άρδην η ενεργειακή μας πολιτική (;;;)και έτσι φτάσαμε σε χρόνο ρεκόρ στην πολυδιαφημισθείσασυμφωνία με την Exxon Mobilγια το «Οικόπεδο 2» στο Ιόνιο. Θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος ότι έστω και με όλες τις παλινωδίες και τις καθυστερήσεις τίθενται οι βάσεις για μια ενεργειακή αυτονομία και ενίσχυση της οικονομίας μας, ότι γυρνάμε σελίδα, όπως διατείνεται η Κυβέρνηση. Αλλά δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Στην κοινοπραξία που ανέλαβε το έργο στο Ιόνιο, η Exxon Mobilσυμμετέχει με 60%, η ENERGEAN με 30%, και η HELLENiQ ΕNERGY με 10%. Αν δούμε τη μετοχική σύνθεση της HELLENiQ ΕNERGY βρίσκουμε ότι 40,41% ανήκει στην PaneuropeanOilandIndustrialHoldings, το 28,41% στο ευρύ επενδυτικό κοινό και το υπόλοιπο 31,18% στην ΕΕΣΥΠ, το γνωστό μας ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟ. Συνεπώς η έμμεση συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στην κοινοπραξία είναι μόλις 3,118%. Και εάν λάβουμε υπόψη ότι το 50% των εσόδων του ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟΥ κατευθύνεται στους δανειστές μας για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, τότε το πραγματικό μερίδιο του Ελληνικού Δημοσίου πέφτει στο 1,56%.

Πέραν αυτού του ελάχιστου μεριδίου, το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει καμιά συμμετοχή στην διαχείριση και αναμένεται να λάβει κάποιους φόρους από την κερδοφορία της κοινοπραξίας. Αν λάβουμε όπως υπόψη ότι οι πολυεθνικέςεταιρείες έχουν αναπτύξει μεθόδους μεταφοράς των κερδών τους σε θυγατρικέςσε άλλες χώρες (φοροαποφυγή) στην πράξη θα μείνουν ελάχιστα ή καθόλου κέρδη στην εκάστοτε χώρα.

Και αυτό δεν μπορεί να ισοσταθμισθεί με οποιαδήποτε αναφορά σε δήθεν στρατηγική αναβάθμιση της πατρίδας μας ή παρόμοιες μεγαλόστομες εξαγγελίες, αφού εταιρείες όπως η ExxonMobil έχουν παρουσία και σε χώρες όπως η ΑΝΓΚΟΛΑ, η ΜΟΖΑΜΒΙΚΗ, η ΝΙΓΗΡΙΑ, οι οποίες δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν γεωστρατηγικά αναβαθμισμένες. Η ενέργεια δεν έχει ηθικό ή άλλο πρόσημο. Έχει μόνο οικονομικό πρόσημο.

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Νορβηγία, εκμεταλλεύθηκε πλήρως τα ενεργειακά της κοιτάσματα και έχει καταστεί ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίουτης δυτικής Ευρώπης, ενώ διαθέτει και το μεγαλύτερο κρατικό επενδυτικό ταμείο στον κόσμο. Ένα ταμείο για την στήριξη των επόμενων γενεών και μιας καλύτερης κοινωνίας.

Η μετατροπή της Ελλάδος σε διαμετακομιστικό κόμβο ενέργειας δεν αρκεί για να αναβαθμίσει τον ρόλο μας. Το μέγα ζητούμενο παραμένει, μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για την ενεργειακή μας αυτάρκεια, μέσω της εκμετάλλευσης των εγχώριων κοιτασμάτων. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς όρους εθνικής κυριαρχίας.

Μόλις χθες, στις 22 Νοε 2025, στη διάσκεψη COP30 στο  Belem της Βραζιλίας, 200 κυβερνήσεις προχώρησαν σε μια συμβιβαστική συμφωνία για το κλίμα, η οποία, παρά τις πιέσεις κυρίως της ΕΕ, δεν περιλαμβάνει κανένα σχέδιο για την απεξάρτηση του πλανήτη από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Συνεπώς, η πράσινη μετάβαση αναβάλλεται. Όπως δήλωσε και ο Πρόεδρος Τράμπ «drillbabydrill».

Δεν γνωρίζουμε τι θα έλεγε ο κ. Πρωθυπουργός σε αυτήν την Σύνοδοτων ΗΕ. Ίσως έκανε λόγο  για την ανάγκη μιας «ευέλικτης προσαρμογής».

Αυτό που διαφαίνεται όμως είναι ότι στο θέμα της αξιοποίησης των πλούσιων ενεργειακών κοιτασμάτων μας, έχει στηθεί ένα ύποπτο παιχνίδι σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Και μιλάμε για τεράστιο πλούτο.

* Ο Ιωάννης Ιντζές είναι Αντιστράτηγος ε.α. απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας και κάτοχος Μεταπτυχιακού στην «Εφαρμοσμένη Στρατηγική και τη Διεθνή Ασφάλεια». Είναι Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Προέδρου της ΝΙΚΗΣ και Επιστημονικός Συνεργάτης στην Βουλή, Υπεύθυνος του Τομέα Εθνικής Άμυνας και αναπληρωματικό μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής.

Διαβάστε επίσης:

Ιωάννης Ιντζές: 30 χρόνια αδράνειας στην κατοχύρωση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων