Oι δίαιτες με πρωτεϊνη μπορεί να μην είναι τόσο «αθώες» όσο παρουσιάζονται στα social media — και η ισορροπία παραμένει το κλειδί για καλή υγεία.
Οι δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια τεράστια δημοτικότητα, με influencers και ειδικούς ευεξίας να τις προωθούν ως «κλειδί» για την απώλεια βάρους, την ανάπτυξη μυών και την ενίσχυση της ενέργειας. Ωστόσο, νέα επιστημονικά δεδομένα έρχονται να αμφισβητήσουν την άποψη ότι «περισσότερη πρωτεΐνη σημαίνει καλύτερη υγεία» — ειδικά για τους μεγαλύτερους ενήλικες.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Nutrition, Health and Aging ανέλυσε δεδομένα σχεδόν 20.000 ατόμων και κατέληξε σε ένα ανησυχητικό συμπέρασμα: η υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης συνδέεται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων, ιδιαίτερα σε άτομα ηλικίας 55 ετών και άνω.
Τι αναφέρει η μελέτη
Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από τη UK Biobank, μια από τις μεγαλύτερες βάσεις πληθυσμιακής υγείας παγκοσμίως. Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε 19.420 συμμετέχοντες που κατέγραψαν λεπτομερώς τις διατροφικές τους συνήθειες. Κριτήριο αποκλεισμού ήταν η ύπαρξη καρδιακών ή νεφρικών νοσημάτων.
Ως «υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης» ορίστηκαν τα 1,8 γραμμάρια ανά κιλό σωματικού βάρους ημερησίως — ποσότητα σημαντικά υψηλότερη από τις γενικές συστάσεις, που κυμαίνονται μεταξύ 0,8 και 1,0 γραμμαρίων.
Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για περισσότερα από 13 χρόνια, με τους επιστήμονες να εξετάζουν την εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας, εμφράγματος, εγκεφαλικού και καρδιαγγειακού θανάτου.
Τα αποτελέσματα που ανησυχούν
Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης σημειώθηκαν 967 σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια.
Μετά την προσαρμογή για παράγοντες όπως ο ΔΜΣ, η πίεση και η φυσική δραστηριότητα:
Τα άτομα με υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης είχαν 21% αυξημένο συνολικό κίνδυνο σοβαρού καρδιαγγειακού επεισοδίου.
Ο κίνδυνος καρδιακής ανεπάρκειας ήταν 43% υψηλότερος.
Ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής 50% υψηλότερος.
Ο κίνδυνος καρδιαγγειακού θανάτου αυξανόταν κατά 73%.
Ο κίνδυνος θανάτου από κάθε αιτία κατά 39%.
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα ήταν ο ρόλος της ηλικίας:
Για άτομα 55+, η υψηλή πρόσληψη πρωτεΐνης συσχετίστηκε με 36% αυξημένο κίνδυνο, ενώ για νεότερους ενήλικες δεν παρατηρήθηκε αντίστοιχη συσχέτιση.
Γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό;
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι εμπλέκονται βιοχημικοί μηχανισμοί που σχετίζονται με την ηλικία.
Μεταξύ αυτών:
Αυξημένα αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας, τα οποία έχουν συνδεθεί με φλεγμονή.
Παραγωγή της ένωσης TMAO, η οποία σχετίζεται με αθηροσκλήρωση· τα επίπεδά της ανεβαίνουν με την ηλικία και απομακρύνονται δυσκολότερα από τον οργανισμό.
Τι σημαίνει αυτό για όσους κάνουν δίαιτες υψηλής πρωτεΐνης;
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η πρωτεΐνη παραμένει απαραίτητη για τη μυϊκή υγεία και τη δύναμη — ιδιαίτερα καθώς μεγαλώνουμε. Ωστόσο, η νέα μελέτη αναδεικνύει ότι τα οφέλη μπορεί να έχουν όριο και ότι η υπερβολική κατανάλωση ενδέχεται να δημιουργεί κινδύνους.
Για τους περισσότερους ενήλικες οι συστάσεις παραμένουν:
0,8–1,0 γρ./κιλό για τον γενικό πληθυσμό
1,0–1,2 γρ./κιλό για ηλικιωμένους ενήλικες
Προσοχή σε ποσότητες άνω των 1,8 γρ./κιλό, ειδικά αν υπάρχει αυξημένη ηλικία ή άλλοι παράγοντες κινδύνου.
Επιπλέον, σημαντικό ρόλο παίζει η ποιότητα της πρωτεΐνης. Η ενσωμάτωση φυτικών πηγών όπως φασόλια, φακές, ξηροί καρποί και σπόροι θεωρείται ευεργετική για την καρδιαγγειακή υγεία.
Η νέα μελέτη δεν αποδεικνύει αιτιώδη σχέση, αλλά προσθέτει ένα κρίσιμο στοιχείο στις συζητήσεις γύρω από τις δίαιτες υψηλής πρωτεΐνης. Ειδικά για όσους άνω των 55 ακολουθούν διατροφές τύπου «high protein», η συμβουλή με έναν γιατρό ή διαιτολόγο φαίνεται πιο απαραίτητη από ποτέ.
Πηγή:dnews