Συνέντευξη – Κωνσταντίνα Γιαννούλη

Μια  διαφορετική φωνή από την Κατερίνη στην πολιτική σκηνή

Σε μια περίοδο που οι πολιτικές εξελίξεις απαιτούν υπεύθυνες φωνές και νέες προσεγγίσεις, η ανάγκη για ουσιαστική συμμετοχή και συλλογικότητα γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Η συνέντευξη που ακολουθεί δίνει τον λόγο σε μια νέα πολιτικό, μέλος του Volt Ελλάδας, που μιλά με νηφαλιότητα για την πολιτική της διαδρομή, τις προκλήσεις της δημόσιας παρουσίας και τη σημασία της συμπερίληψης, της διαφάνειας και της ευρωπαϊκής συνεργασίας. Χωρίς συνθήματα, αλλά με καθαρές θέσεις, θέτει στο επίκεντρο την ουσία: πώς η πολιτική μπορεί να γίνει ξανά υπόθεση όλων.

Η Κατερίνη, που μέχρι πρόσφατα συνδεόταν κυρίως με τον αρχηγό της «Νίκης», Δημήτρη Νατσιό, έχει πλέον και μια άλλη πολιτική φωνή: την Ηλέκτρα Ρώμη Δόχτση, μέλος του Volt και εκπρόσωπο μιας νέας, προοδευτικής γενιάς με ευρωπαϊκή προοπτική.

Με την Ηλέκτρα, μας συνδέει μια παιδική ανάμνηση: υπήρξαμε συμμαθήτριες στον ίδιο παιδικό σταθμό, πολλά χρόνια πριν, τότε που ακόμα διαμόρφωνε την ταυτότητά της. Είναι ξεχωριστό να βλέπει κανείς ένα παιδί από την Κατερίνη να εξελίσσεται σε πολιτικό πρόσωπο με τόσο καθαρή, συγκροτημένη και ανθρώπινη φωνή.

Ερ.: Ηλέκτρα, πότε και πώς αποφάσισες να ασχοληθείς ενεργά με την πολιτική; 

Απ.: Η πολιτική ήταν πάντα ένα πάθος για μένα, από τα σχολικά μου χρόνια ακόμη παρακολουθούσα την επικαιρότητα, σχημάτιζα άποψη και ήθελα να συμμετέχω, αλλά δεν έβρισκα κάποιον χώρο που να με εκφράζει πραγματικά. Κάποια στιγμή ήρθε μέσα μου το ερώτημα: περιμένω να δημιουργήσει κάποιος άλλος αυτό που έχω ανάγκη ή παίρνω την πρωτοβουλία να το χτίσω; Αρχικά επέλεξα το πρώτο και να δουλέψω με τον εαυτό μου, να αποκτήσω εμπειρίες και εργαλεία, με στόχο κάποτε να ασχοληθώ ενεργά. Όταν όμως ανακάλυψα το Volt Europa στο τέλος του 2021, ένιωσα μια πρωτόγνωρη έμπνευση. Για πρώτη φορά βρήκα ένα πολιτικό σχήμα που ταυτίζομαι στη φιλοσοφία του και το καλύτερο που δεν περιορίζεται στα σύνορα της Ελλάδας αλλά βλέπει ολόκληρη την Ευρώπη ως κοινό μας μέλλον. Με έκανε να πιστέψω ότι η πολιτική μπορεί να είναι κάτι φωτεινό, δημιουργικό και ανθρώπινο. Έτσι ξεκίνησε το δικό μου πολιτικό ταξίδι και τελικά έφτασα στο δεύτερο του αρχικού διλήμματος· να παίρνω πρωτοβουλίες και να χτίζω!

Ερ.: Παρουσία στον δημόσιο χώρο σημαίνει έκθεση, κριτική, πως αντιμετώπισες λοιπόν τις προσωπικές και κοινωνικές προκλήσεις ως τρανς γυναίκα στον δημόσιο χώρο; 

Απ.: Η παρουσία στον δημόσιο χώρο συνεπάγεται έκθεση και, αναπόφευκτα, κριτική. Αυτό είναι μέρος της πολιτικής. Όταν μιλάς δημόσια, είναι φυσικό να σε βλέπει και να σε κρίνει κόσμος. Η εποικοδομητική κριτική είναι απαραίτητη και τη λαμβάνω σοβαρά υπόψη, γιατί με βοηθά να εξελίσσομαι. Από την άλλη, τα σχόλια μίσους δεν τα θεωρώ καν κριτική· είναι απλώς κακό χιούμορ χωρίς περιεχόμενο. Δεν αφήνω τέτοια σχόλια να με επηρεάσουν – τα διαβάζω, τα αξιολογώ και προχωράω. Το ότι είμαι τρανς δεν με καθιστά ούτε καλύτερη ούτε χειρότερη, είναι απλώς μια συνθήκη της ζωής μου και δεν περιμένω να με κρίνουν διαφορετικά γι’ αυτό. Έπειτα, προκλήσεις που αντιμετωπίζω είναι και εκείνες που βιώνουν πολλές γυναίκες στην πολιτική: η εμπιστοσύνη δίνεται πιο εύκολα σε έναν άντρα παρά σε μια γυναίκα, και το βλέπω ξεκάθαρα έχοντας ζήσει –κυριολεκτικά– και από τις δύο πλευρές. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και σήμερα, λιγότερο από το ένα τέταρτο της Βουλής αποτελείται από γυναίκες.

Ερ.: Ποιες είναι οι βασικές αξίες που πρεσβεύει το κόμμα σας και τι ρόλο παίζετε εσείς (volt Greece) στην προώθησή τους; 

Απ.: Το Βολτ προσπαθεί να αλλάξει την πολιτική συντονισμένα σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, ακόμα και σε εκείνες που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο ή η Αλβανία. Διατηρούμε κοινές αξίες και βασικές αρχές και, σε κάθε χώρα, τις προσαρμόζουμε στην τοπική πολιτική πραγματικότητα.
Εστιάζουμε σε 5+1 προκλήσεις-στόχους:
01. Ένα ψηφιακό και έξυπνο κράτος που δίνει μεγάλο βάρος στην εκπαίδευση όπως αρμόζει σε μια κοινωνία του 21 ου αιώνα.
02. Μια ελεύθερη και καινοτόμα οικονομία που θα φέρει πρόοδο για όλους.

03. Κοινωνική ισότητα για να μπορούν να συμμετέχουν και να προσφέρουν όλοι ανεξαρτητα από το φύλο, το εισοδήμα, τη θρησκεία ή την καταγωγή.
04. Ισορροπία ως προς τις ευθύνες και τον ρόλο των ευρωπαϊκών κρατών ως μονάδες και σε σύνολο στις παγκόσμιες προκλήσεις (κλιματική κρίση, πόλεμοι, τεχνητή νοημοσύνη).
05. Να ενδυναμώσουμε τους πολίτες που θέλουν να επηρεάσουν την πολιτική πέρα από την ψήφο τους μια φορά στα 4 χρόνια
+1. Η μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης γιατί ενώ την αγαπάμε δεν σημαίνει ότι αγνοούμε τα πολλά κακώς κείμενα.
Το Βολτ Ελλάδας παίρνει αυτούς τους στόχους και τους προσαρμόζει στις ανάγκες της χώρας, ενώ ταυτόχρονα συμμετέχει ισότιμα στη διαμόρφωση της πανευρωπαϊκής πολιτικής του κινήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πέντε ευρωβουλευτές μας δεν δουλεύουν μόνο για τις χώρες όπου εκλέχθηκαν, αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη και άρα και για την Ελλάδα. Γνωρίζουν και παρεμβαίνουν σε ζητήματα όπως το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, τα Τέμπη ή οι εξελίξεις στο μεταναστευτικό, γιατί αυτός είναι ο τρόπος δουλειάς μας: διαφανής, συμμετοχικός και ενωτικός.

Ερ.: Αν μπορούσες να αλλάξεις ένα πράγμα στην Ελλάδα με ένα κουμπί, τι θα ήταν αυτό; Ποιο μήνυμα θες να περάσεις στους νέους που νιώθουν πως η πολιτική δεν τους αφορά; 

Απ.: Αν είχα τη δυνατότητα να αλλάξω κάτι στην Ελλάδα με έναν μαγικό τρόπο, δεν θα διάλεγα έναν νόμο ή έναν κανόνα, αλλά την κουλτούρα μας. Την κουλτούρα του βολέματος, του «ωχ αδερφέ», του «θα τα κάνουν άλλοι», της διαφθοράς και της λογικής του αρπάγματος. Είναι αυτή η νοοτροπία που κρατάει τη χώρα στάσιμη εδώ και δεκαετίες και απειλεί να αφήσει και τη δική μου γενιά πίσω, ιδίως όταν τη συγκρίνεις με όσα συμβαίνουν στο εξωτερικό. Καταλαβαίνω, λοιπόν, απόλυτα όσους νέους νιώθουν πως η πολιτική δεν τους αφορά, γιατί είναι η απογοήτευση που οδηγεί πολλούς να στρέφονται αλλού, να προτεραιοποιούν άλλες πλευρές της ζωής τους. Όμως η πολιτική μπορεί να αλλάξει, και μαζί της να αλλάξει και η καθημερινότητά μας, αρκεί να πάρουμε την απόφαση να μην συνεχίσουμε «όπως πάντα».

Ερ.: Τι διαφορετικό φέρνει η παρουσία του δικού σας κόμματος στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα; 

Απ.: Το Βολτ είναι το μόνο πραγματικά πανευρωπαϊκό κόμμα και αυτό μας δίνει ένα τεράστιο πλεονέκτημα με δύο πτυχές, την πολιτική και την πρακτική. Πολιτικά έχουμε διαφορετική, εποικοδομητική νοοτροπία. Βλέπουμε στην Ελλάδα ένα τεράστιο κενό στην αντιπολίτευση και όταν αυτό πάει να καλυφθεί, συνήθως γίνεται με έναν τοξικό και δεικτικό τρόπο από τα υπάρχοντα κόμματα. Ο τρόπος άσκησης πολιτικής του Βολτ είναι να αφουγκράζεται τα κακώς κείμενα και να προτείνει πολιτικές που θα φέρουν απτή αλλαγή. Στο πρακτικό επίπεδο έχουμε πρόσβαση στις ιδέες και στις ήδη προσαρμοσμένες πολιτικές του Βολτ σε άλλα κράτη αφού το Βολτ έχει εκατοντάδες εκλεγμένους, πέρα από το ευρωκοινοβούλιο, σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής ζωής στην Ευρώπη. Έπειτα τα μέλη του κόμματος σε κάθε χώρα είναι αυτόματα και μέλη του ευρωπαϊκού οργανισμού, άρα όλα τα εργαλεία, οι πρακτικές και οι πολιτικές είναι άμεσα διαθέσιμες σε όλους. Γενικά λοιπόν έχουμε έναν διαφορετικό τρόπο άσκησης πολιτικής που φέρνει αποτελέσματα ήδη και αυτόν φέρνουμε και στην Ελλάδα!

Ερ.: Υπάρχει χώρος για νέες φωνές και διαφορετικά πρότυπα στην ελληνική επαρχία; 

Απ.: Φυσικά και υπάρχει χώρος για νέες φωνές και διαφορετικά πρότυπα στην ελληνική επαρχία και μάλιστα εκεί, συχνά, βρίσκονται και οι πιο αυθεντικές. Η επαρχία είχε ανέκαθεν διαφορετικά πρότυπα από την Αθήνα, όπως και η Ελλάδα συνολικά έχει μια ιδιαίτερη ταυτότητα μέσα σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Αυτό δεν είναι μειονέκτημα, είναι πλούτος. Η ποικιλομορφία μάς προσφέρει προσεγγίσεις και λύσεις που δεν θα φανταζόμασταν μέσα από τα στενά φίλτρα της αστικοποιημένης λογικής. Όσο, λοιπόν, υπάρχουν άνθρωποι με φρέσκες ιδέες και το θάρρος να τις εκφράσουν, θα βρίσκουν τον χώρο τους και στην επαρχία, γιατί οι τοπικές κοινωνίες το έχουν ανάγκη. Και είναι κρίσιμο να συμβεί αυτό, ειδικά τώρα που βλέπουμε την επαρχία να αδειάζει. Πραγματική πρόοδος είναι όταν οι ιδέες πιάνουν τόπο στον τόπο απ’ όπου προέρχονται. Σε αυτό πιστεύω βαθιά.

Ερ.: Πώς απαντάς σε πιο «σκληρές» αντιδράσεις ή καχυποψία από ανθρώπους που δεν είναι εξοικειωμένοι με έννοιες όπως «τρανς», «συμπερίληψη» ή «ορατότητα»; 

Απ.: Οι σκληρές αντιδράσεις είναι κυρίως διαδικτυακά. Και αυτό συμβαίνει γιατί κάποιοι κακεντρεχείς με δημόσιο λόγο έχουν πλάσει μια φαντασιακή και στρεβλή εικόνα για αυτές τις λέξεις, πολλές φορές και για να αποπροσανατολίσουν από τα πραγματικά πολιτικά προβλήματα. Στην καθημερινότητα όμως, στον δρόμο, στις κουβέντες με τον κόσμο, οι αντιδράσεις είναι σπάνια εχθρικές. Γιατί όταν με γνωρίσει κάποιος, βλέπει απλώς έναν ακόμα άνθρωπο που προσπαθεί να κάνει σωστά τη δουλειά του, και ιδίως στην πολιτική, η δουλειά μας είναι να ακούμε, να καταλαβαίνουμε και να δίνουμε λύσεις. Η στάση μου απέναντι στη δυσπιστία βασίζεται σε δύο δίπτυχα: αγάπη και χιούμορ, σεβασμός και αυτοσαρκασμός. Όσο για τους λίγους που επιλέγουν τη στοχευμένη έχθρα, νομίζω ότι το πρόβλημα που κουβαλούν δεν αφορά εμένα αλλά κάτι που έχουν ανάγκη να λύσουν μέσα τους.

Ερ.: Αν ένα νέο άτομο από μικρή πόλη θέλει να ασχοληθεί πολιτικά αλλά δεν βρίσκει στήριξη, τι του προτείνεις; 

Απ.: Πρώτα απ’ όλα, ας αποσαφηνίσουμε τι σημαίνει πολιτική. Δεν είναι μόνο οι εκλογές, τα δημοτικά συμβούλια ή οι θεσμικές διαδικασίες. Πολιτική είναι κάθε δράση που στοχεύει στη βελτίωση της ζωής γύρω μας. Από τη γειτονιά και το σχολείο μέχρι τον χώρο και τον κλάδο εργασίας. Οπότε, αν ένα νέο άτομο από μια μικρή πόλη έχει ανησυχίες και θέλει να κάνει κάτι για τον τόπο του, αυτό σημαίνει ήδη ότι έχει πολιτική σκέψη, δηλαδή έχει φτάσει ήδη στα μισά του δρόμου. Το πρώτο βήμα είναι να αναζητήσει ανθρώπους που θα το στηρίξουν, όχι απαραίτητα με θέσεις ή τίτλους, αλλά με διάθεση να συνεργαστούν για να λυθούν προβλήματα. Τέτοιοι άνθρωποι είμαστε κι εμείς στο Βολτ. Δεν περιμένουμε απλώς τους πολίτες να μας βρουν, αλλά τους στηρίζουμε με όλα τα εργαλεία που έχουμε, για να αλλάξουν τον τόπο τους εκ των έσω. Γιατί αυτός είναι ο στόχος μας: να ενδυναμώσουμε όσους θέλουν να συμμετέχουν, όχι μόνο να τους εκπροσωπήσουμε.

Ερ.: Αν μπορούσες να πεις δυο λόγια σε ένα νέο άτομο που πρώτη φορά ακούει για το Volt Ελλάδας, τι θα του έλεγες; Και ποιο μήνυμα θα ήθελες να κρατήσει από αυτή τη συνέντευξη;

Απ.: Θα του έλεγα πως είμαστε μια γενιά που δεν ήρθε για να διαχειριστεί τα ίδια πράγματα με διαφορετικό ύφος, αλλά για να αλλάξει τον τρόπο που γίνεται η πολιτική. Ότι δεν περιμένουμε «σωτήρες», αλλά συνεργαζόμαστε και διαμορφώνουμε μια κοινωνία που δουλεύει για όλους, με ευρωπαϊκή νοοτροπία. Το Βολτ δεν είναι απλώς ένα κόμμα, είναι ένα κίνημα που χτίζει την πολιτική από τα κάτω, μια κοινότητα με ανθρώπους που αγαπούν τον τόπο τους και συνάμα αντιλαμβάνονται την θέση τους σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Οπότε ως τελικό μήνυμα θα αφήσω μια αγαπημένη μου ατάκα που λέει ένα μέλος του Βολτ από την Κύπρο (όπου είμαστε ήδη στη Βουλή): «Το παιχνίδι αλλάζει· με τους κατάλληλους παίκτες στις σωστές θέσεις». Μπορούμε!