Νέα κλιμάκωση καταγράφεται στην εμπλοκή της Ελλάδας με τη Λιβύη, καθώς πλέον όχι μόνο η αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης αλλά και η παράλληλη κυβέρνηση της Βεγγάζης, υπό τον έλεγχο του στρατηγού Χάφταρ, έχουν εκδώσει ανακοινώσεις καταγγέλλοντας την Ελλάδα για παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης. Αφορμή αποτελεί ο διαγωνισμός που προκήρυξε η Αθήνα για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων σε δύο οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, με τις λιβυκές πλευρές να απαιτούν την άμεση διακοπή της διαδικασίας μέχρι να βρεθεί μια συμφωνημένη λύση.
Η νέα αυτή εξέλιξη, που ακολουθεί την αντίστοιχη ανακοίνωση της κυβέρνησης της Τρίπολης, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα για την ελληνική διπλωματία. Ενώ αποτελεί μέρος μιας πλειοδοσίας μεταξύ των λιβυκών πλευρών για να μη θεωρηθεί καμία ότι αδιαφορεί για την προστασία των «δικαιωμάτων» της χώρας, η εμφάνιση κοινού μετώπου Τρίπολης και Βεγγάζης έναντι της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Αυτό αφορά την προώθηση των σχεδίων για αξιοποίηση των δύο οικοπέδων, για τα οποία έχει ήδη εκφράσει ενδιαφέρον ο αμερικανικός κολοσσός Chevron.
Παρόλο που η ανακοίνωση της κυβέρνησης της Βεγγάζης αποφεύγει ρητές αναφορές στο επίμαχο θέμα του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, είναι προφανές ότι δημιουργεί ακόμη πιο σημαντικά εμπόδια για την προγραμματισμένη επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στην πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου σε Τρίπολη και Βεγγάζη.
Δημιουργείται προβληματισμός για την αξιοπιστία των διαβεβαιώσεων που έδινε πριν λίγα εικοσιτετράωρα ο πρόεδρος της Βουλής, Α. Σάλεχ, περί μη πρόθεσης επικύρωσης του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Αναρωτιούνται πολλοί αν αυτές οι δηλώσεις εντάσσονται σε ένα παζάρι για την εξασφάλιση ανταλλαγμάτων είτε από την Ελλάδα είτε από την Τουρκία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η λιβυκή πλευρά, ακόμη και πριν από το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, επέμενε σε ρυθμίσεις (όπως το κλείσιμο του Κόλπου της Σύρτης, η μηδενική επήρεια της Γαύδου και νησίδων κ.α.), ώστε να μεταφερθεί προς βορρά η μέση γραμμή, περιορίζοντας έτσι την ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.
Η επίσημη ανακοίνωση της κυβέρνησης της Βεγγάζης
Το Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της κυβέρνησης της Βεγγάζης εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση:
«Δήλωση της κυβέρνησης της Λιβύης, Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας, σχετικά με την ελληνική ανακοίνωση για την έναρξη διεθνούς πρόσκλησης υποβολής αδειών εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές.
Το Υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας της κυβέρνησης της Λιβύης εκφράζει τη βαθιά έκπληξη και ανησυχία του για όσα δημοσιεύθηκαν στο τεύχος (2025/3335/C) της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 12ης Ιουνίου 2025, σχετικά με το ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για άδειες εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νοτίως της Κρήτης, μέρος των οποίων υπόκειται σε ανεπίλυτη νομική διαμάχη με το κράτος της Λιβύης.
Το Υπουργείο επιβεβαιώνει το εγγενές και αναφαίρετο δικαίωμα της Λιβύης στην εξερεύνηση και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της στις διεθνώς αναγνωρισμένες θαλάσσιες περιοχές της, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, η οποία αποτελεί ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο που ρυθμίζει όλες τις δραστηριότητες στους ωκεανούς και τις θάλασσες.
Το Υπουργείο τονίζει επίσης ότι οποιεσδήποτε δραστηριότητες προς εξερεύνηση ή εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε αμφισβητούμενες περιοχές ή περιοχές που εμπίπτουν στη θαλάσσια δικαιοδοσία της Λιβύης, χωρίς την προηγούμενη και ρητή συγκατάθεσή του, θα θεωρούνται παράνομες και επιθετικές πράξεις και θα συνεπάγονται όλες τις συνακόλουθες νομικές ευθύνες βάσει του διεθνούς δικαίου. Η κλιμάκωση από την πλευρά της Ελλάδας θα επιδείνωνε τις εντάσεις στη Μεσόγειο και θα παρεμπόδιζε τις προσπάθειες προώθησης της σταθερότητας και της διεθνούς συνεργασίας με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό της κυριαρχίας και των κοινών συμφερόντων.
Ως εκ τούτου, το Υπουργείο καλεί την ελληνική κυβέρνηση:
Να σταματήσει αμέσως όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με την προσφορά ή την ανάθεση οποιωνδήποτε έργων για εξερεύνηση υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές που εμπίπτουν στα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης.
Να απέχει από τη λήψη μονομερών μέτρων που θα μπορούσαν να βλάψουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης.
Να συμμετάσχει σε εποικοδομητικό και σοβαρό διάλογο με το κράτος της Λιβύης για την αναζήτηση δίκαιων και ισότιμων λύσεων στα ζητήματα, σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου και τα συμφέροντα όλων των μερών.
Το κράτος της Λιβύης διατηρεί όλα τα νόμιμα δικαιώματά του να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της κυριαρχίας του και των φυσικών πόρων του, σύμφωνα με τους διεθνείς νόμους και κανόνες».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ