Πολιτική Κατάσταση στην Ελλάδα και η Προοπτική Συνεργασίας των Δημοκρατικών Πολιτικών Δυνάμεων και Κομμάτων

Η παγκοσμιοποίηση αποτελεί ένα φαινόμενο που επηρεάζει σε βάθος κάθε πτυχή της πολιτικής, της οικονομίας και της κοινωνίας.

Η Μεσόγειος, ως γεωστρατηγική γέφυρα μεταξύ τριών ηπείρων, βρίσκεται στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων, ενώ η Ελλάδα καλείται να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος, διατηρώντας τη δημοκρατική συνοχή της, προωθώντας στρατηγικές συμμαχίες, αποκαθιστώντας και ενισχύοντας το ρόλο της ως δύναμη Ειρήνης, Συνεννόησης και Συνεργασίας με πολυδιάστατη, πολυεπίπεδη, πολυμερή και βαθειά μελετημένη διπλωματία – εξωτερική πολιτική.

Η παγκοσμιοποίηση επιφέρει τόσο ευκαιρίες όσο και κινδύνους για τις χώρες της Μεσογείου. Η διασύνδεση των αγορών, η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και η τεχνολογική εξέλιξη ενισχύουν την οικονομική γιγάντωση της ολιγαρχίας του κεφαλαίου και ταυτόχρονα εντείνουν τις κοινωνικές ανισότητες και ενισχύουν τις μεταναστευτικές πιέσεις.

Η Μεσόγειος αποτελεί διαχρονικά έναν πολυσχιδή κόμβο εμπορίου, ενέργειας και μεταναστευτικών ροών. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διατηρεί τον ρόλο της ως εμπορική αρτηρία που συνδέει την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Στη σύγχρονη εποχή, τα ενεργειακά κοιτάσματα, ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο, προσελκύουν το ενδιαφέρον διεθνών δρώντων, ενώ οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή καθιστούν την περιοχή γεωπολιτικά ευαίσθητη και πολυδιάστατα κρίσιμη.

Η Μεσόγειος μετατρέπεται σε γεωοικονομικό πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ ισχυρών δρώντων, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα. Ο έλεγχος των θαλάσσιων οδών, των ενεργειακών κοιτασμάτων και των γεωπολιτικών συμμαχιών καθιστούν την περιοχή νευραλγικό κόμβο.

Η Ανατολική Μεσόγειος βρίσκεται στο επίκεντρο σημαντικών εξελίξεων. Οι ανταγωνισμοί για τους φυσικούς πόρους, όπως τα κοιτάσματα φυσικού αερίου, εντείνουν τις εντάσεις μεταξύ κρατών (π.χ. Ελλάδα-Τουρκία, Κύπρος-Τουρκία).

Οι συγκρούσεις σε Συρία, Λιβύη και Παλαιστίνη αλλά και στην Ουκρανία υπονομεύουν τη σταθερότητα της περιοχής. Οι επεμβάσεις ξένων δυνάμεων και οι μεταναστευτικές ροές προσθέτουν επιπλέον «άγχος» στις γεωπολιτικές ισορροπίες.

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ στην περιοχή είναι πολυδιάστατος. Η ΕΕ εστιάζει στην ανάπτυξη πολιτικών γειτνίασης και σταθερότητας πλέον όχι μόνο μέσω διπλωματικών και οικονομικών εργαλείων, ενώ το ΝΑΤΟ επικεντρώνεται αποκλειστικά σε στρατιωτική παρουσία του στην περιοχή και η  Ελλάδα καλείται να ενισχύσει τη διπλωματική της παρουσία, να στηρίξει τις πολυμερείς συνεργασίες και να διαφυλάξει τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Στα πλαίσια αυτά είναι πλέον ορατή η σημαντική σχέση της παγκοσμιοποίησης και γεωπολιτικής στη Μεσόγειο με την εσωτερική πολιτική κατάσταση της Ελλάδας και τις δυνατότητες για προοδευτική συνεργασία των δημοκρατικών δυνάμεων.

Η πολιτική σκηνή στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από έντονη πόλωση, έλλειμμα διαλόγου και κρίση εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς. Η διαχείριση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης, της πανδημίας και των διεθνών πιέσεων έχει επιβαρύνει το πολιτικό κλίμα.

Η παρούσα κυβέρνηση δέχεται έντονη κριτική για την εχθρική οικονομική πολιτική της ενάντια στην πλειοψηφία της κοινωνίας, για αντιθεσμικές παρεμβάσεις και αδιαφάνεια.

Η άνοδος του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς είναι απειλή για την δημοκρατία.

Η αντιπολίτευση προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει την πολιτική της πρόταση, δίνοντας έμφαση σε ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, ενίσχυσης των θεσμών και δημόσιων υπηρεσιών.

Ζητήματα όπως το κόστος ζωής, η κερδοσκοπία των τραπεζών και των καρτέλ της ενέργειας και της διατροφικής αλυσίδας, η ανεργία και η πρόσβαση στην υγεία και την παιδεία παραμένουν στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου.

Η ανάγκη για επανασυσπείρωση του δημοκρατικού τόξου είναι επιτακτική. Η διαμόρφωση ενός κοινού μετώπου από προοδευτικά, κεντρώα και αριστερά κόμματα μπορεί να δημιουργήσει ένα σταθερό ανάχωμα απέναντι στις αυταρχικές, αντιλαϊκές και εθνικιστικές τάσεις και να αποτελέσει την εναλλακτική πρόταση προόδου.

Προϋπόθεση για αυτή τη συνεργασία είναι η ύπαρξη προγραμματικών συγκλίσεων σε ζητήματα όπως η κοινωνική συνοχή, η δικαιοσύνη, η πράσινη μετάβαση, η εξωτερική πολιτική και η θεσμική αναβάθμιση και όχι μόνο.

Η κοινή στάση απέναντι σε κρίσιμα εθνικά και γεωπολιτικά θέματα μπορεί να αποτελέσει την απαρχή μιας πιο συντονισμένης πολιτικής παρουσίας, με έμφαση στον διάλογο και τον σεβασμό της δημοκρατικής διαφορετικότητας.

Η παγκοσμιοποίηση και οι γεωπολιτικές μεταβολές αναδεικνύουν τη σημασία της εθνικής στρατηγικής. Η Ελλάδα, λόγω της γεωγραφικής και πολιτισμικής της θέσης, έχει την ευκαιρία να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Για να το πετύχει αυτό, απαιτείται ενίσχυση της δημοκρατίας και ευρύτερες πολιτικές συναινέσεις. Η συνεργασία των δημοκρατικών δυνάμεων δεν αποτελεί μόνο πολιτική επιλογή, αλλά εθνική αναγκαιότητα.

Η προοπτική συνεργασίας δημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων προσκρούει σε ιδεολογικές διαφορές, ιστορικές αντιπαραθέσεις και την απουσία κουλτούρας διαλόγου.

Ωστόσο, η ύπαρξη κοινών στόχων και η ανάγκη υπεράσπισης του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών μπορούν να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο για υπερβάσεις, για ουσιαστικές συγκλίσεις με σεβασμό στην αντίθετη άποψη και αναγνώριση της ανάγκης για συναινέσεις σε βασικά ζητήματα που αφορούν την κοινωνική συνοχή και το μέλλον της χώρας και της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας, χωρίς μεν ή αλλά, ούτε δικαιολογίες ή προφάσεις για καθυστερήσεις και αναβολές, ώστε να αποκλειστεί ο εγκλωβισμός  και η αδράνεια που περιγράφει ο θυμόσοφος λαός μας με την ρήση του «όποιος δεν θέλει να ζυμώσει 40 μέρες κοσκινίζει…»